سنگ ها با توجه به نوع و کاربردی که دارند از ارزش و قیمت های مختلفی برخوردارند . ایران کشوری است سرشار از منابع و معادن سنگ ؛ و حجاری روی سنگ های تزئینی و قیمتی به واسطه وفور این نوع سنگ ها در ایران قدمت زیادی دارد. حجاری و استفاده از سنگ های نیمه قیمتی و قیمتی مانند: زمرد، آماتیس، عقیق، فیروزه، یشم و …. در ساخت انواع زیور آلات یکی از شاخه های هنر حجاری است که یکی از پر طرفدارترین هنر ها به شمار می رود. در ادامه قصد داریم شما را با این هنر دیرینه و قدمت دار بیشتر آشنا کنیم .
چه کسانی می توانند حجاری روی سنگ های تزیینی را انجام دهند ؟
افرادی که از مبانی هنرهای تجسمی و طراحی آگاهی داشته باشند و بتوانند:
- روی سنگ طرح ایجاد کنند،
- نقش های برجسته روی سنگ بزنند ،
- ابزار شناسی و شناخت سنگهای تزیینی بدانند ،
- قلم زنی روی سنگ،برش در کار، حالت دادن به طرح با فرز بزرگ و مینی فرز و فرز انگلشتی و نحوه استفاده از دستگاه تراش برآمده بدانند ،
- و همچنین بتواند کنده کاری حروف، حاشیه لوحه سازی یا ایجاد سطح برجسته و ایجاد حجم های گوناگون روی سنگ را انجام دهند.
قدمت و تاریخچه هنر سنگ تراشی در ایران
همانطور که می دانید ایران ، دارای معادن متعدد سنگ های تزئینی و مرغوب از قبیل :
- مرمر
- سنگ سیاه
- یشم یزدی
- سنگ چخماق
- انواع سنگ های آهکی
- سنگ میکا
- و … است
بناها و آثار تاریخی حجاری شده مانند کتیبه‌های داریوش، منطقه باستانی بیستون ، تخت جمشید ، و … همه و همه بیانگر قدمت و تبحر و نشان دهنده ذوق هنری ایرانیان در حجاری سنگ های تزئینی از همان دوران باستان است . در حال حاضر از عمده ترین مراکز سنگ تراشی در ایران می توان به شهرهای مشهد و قم اشاره کرد .
ویژگی های مهم سنگ های تزئینی و قیمتی
حجاری روی سنگ های تزئینی و قیمتی و باارزش صبر و حوصله و ذوق هنری زیادی را می طلبد و از طرفی هم نیاز به صرف انرژی ، دقت و وقت زیادی دارد بنابراین سنگ مورد نظر باید از نظر استحکام و قیمتی بودن ارزش این همه زمان گذاری ، انرژی و دقت را داشته باشد .
- زیبایی و درخشش و جلای سنگ مورد نظر
- میزان استحکام سنگ
- کمیاب بودن سنگ ها
- رنگ سنگ و شفافیت وجلوه سنگ
- ساخت و بافت سنگ ها
از ملاک های مهم در ارزش گذاری سنگ های قیمتی محسوب می شود .
معرفی ابزار و تجهیزات حجاری
امروزه پیشرفت در این زمینه مانند سایر زمینه ها راهگشا شده است و در عین حال ظرافت کار و کیفیت کار هم بالا رفته است و برای حجاری سنگ های تزئینی و قیمتی از ابزار و تجهیزات مدرن و پیشرفته استفاده می شود که از جمله مهم ترین و پراستفاده ترین آنها به شرح زیر است :
- دستگاه برش سنگ
- دستگاه تراش الماسه
- دستگاه پرداخت
- دستگاه سنباده
- دستگاه براق کننده
- دستگاه فرز
- مته الماسه
- گوشی و عینک